Romantizam - Viktor Igo Zvonar bogorodične crkve

VIKTOR IGO ( 1802-1885)

Priča o ovom neobičnom čovjeku i umjetniku počela je u malom gradu Bezansonu u kom je rodjen 26.februara 1802.godine.Majka Sofija bila je iz skromne porodice pomoraca,a otac Leopold sin drvodelje,koji postaje Napoleonov general u 38.godini i ličnom zaslugom stiče titulu grofa.Sa dva starija brata ,Igo prati oca u ratnim pohodima po Italiji i Spaniji.Istovremeno,majka je zaslijepljeni monarhista.Njihov brak se raspada u vrijeme Igoovog djetinjstva.Shvatajući da ga Politehnicka skola ne zanima,nakon četiri godine je napušta. Počinje da piše pjesme,tragedije i drame.Sa samo petnaest pobjedjuje na konkursu za poeziju francuske Akademije.1822.god. napisao je Ode i balade u kojima velica burbonsku dinastiju i za koje je dobio Legiju časti i kraljevsku pomoć.Pisao je i pozorišne komade,od kojih je najpoznatiji Ernani,koji Igoou donosi veliki uspjeh i pobjedu u borbi za romantizam.Nakon ovog komada počinje da piše prvi veliki roman Bogorodična crkva u Parizu koji nastaje za samo četiri i po mjeseca u spartanskim uslovima.Igo je,naime,kupio vuneni triko,bocu mastila,a odelo zaključao da ne bi dolazio u iskušenje da izlazi.Obuzet radom,sjedio je i pisao usred zime pored otvorenog prozora.Igo se bavio i politikom.Veliku želju da postane poslanik dugo nije mogao da ispuni jer je shodno svom polozaju,plaćao mali porez.Da bi postao per,clan Gornjeg doma,trebalo je da pripada nekom redu iz koga se biraju perovi.

U gornji dom Igo je mogao da udje samo kao član Akademije,ali to dugo nije mogao da postane jer je na premijeri jedne njegove drame uzvikivano :"Akademija je mrtva!"Ipak,poslije četiri godine primljen je u hram velikih umova,a 1845.god. postaje per.U Skupštini ga nerado gledaju i ravnodušne,a nakon što je Napoleon III Bonaparta izvrsio državni udar,Igo je prognan iz Francuske.Zajedno sa suprugom,kćerkom i dvojicom sinova i Zilijet Drue(enom koju ce voljeti i varati tokom pedeset godina zajednickog zivota)provodi skoro 20 godina na ostrvu Džersi.Na tom ostrvu nastaju djela Kazne i Napoleon mali koja su ismijavala vlast u Francuskoj.Mnogi smatraju da je Igo ovo ostrvo odabrao zbog blizine francuske obalekoju je za vedrih dana sa uzivanjem posmatrao.Imao je buran privatni zivot.Nakon braka koji se ženinim nevjerstvom raspao,okreće se Žilijet Drue,glumci koja je igrala u njegovim dramama.Bila je ne samo ljepotica,nego i umna i plemenita žena koja je uspjela da prolaznu pjesnikovu ćud uzdigne do prave,velike ljubavi.Tokom pedeset godina razmijenili su na hiljade pisama,Žilijet ga je krila po Parizu.Medjutim,vrela krv vukla je Igoa i ka drugim ženama.Imao je dva sina i dve kćeri u braku sa Adelom.Najveća tragedija njegovog života bio je gubitak 18-ogodisnje kćerke Leopoldine,koja se utopila u Seni zajedno sa svojim suprugom.Taj užasni dogadjaj za okoji je Igo saznao iz novina,dok je putovao kroz Pirineje,prouzrokovao je tako veliki bol da je pjesnička muza ćutala skoro deset godina.Nakon povratka u Francusku,izabran je za senatora 1876.godine.Njegov najslavniji i najprevodjeniji roman su Jadnici.Za Igoov osamdeseti rodjendan ispred njegovog doma prošlo je pedeset hiljada dječaka i djevojčica iz svih pariskih skola,a u podne,uz zvuke Marseljeze,povorka od pola miliona gradjana svih uzrasta i staleža,kao i izaslanici iz čitave zemlje.Kretali su se da pozdrave narodnog pjesnika koga su savremenici zvali Zvonik,Himalaji,Mon Blan,Vulkan.Bez sumnje,bio je najomiljeniji Francuz XIX vijeka.Igo je uzbudjen do suza,uzviknuo:"Poslije ovoga ostaje mi samo da umrem!"

A dan pjesnikove smrti,22.maj 1885.godine,bio je dan narodne žalosti.Osam dana narod je prolazio pored piščevog odra.Bilo je prisutno 1.200 delegacija,udruženja i država,medju njima i srpska.Narod mu je i mrtvom klicao:"Živio Viktor Igo!"Smatra se da je samo za cvijeće utrošeno oko milion ondašnjih franaka.Sahranjen je u Panteonu.Koliko su ga Francuzi voljeli,pokazuje i činjenica da su.osim neznanom junaku i pobjednicim iz Prvog svjetskog rata,čast da mu odar bude pod slavolukom ukazali samo njemu.Sadrzina njegovog testamenta bila je kratka i jasna "Sirotinji ostavljam pedeset hiljada franaka. Želim da me sirotinjskim kolima odvezu na groblje.Ne želim propovijedi bilo koje crkve, samo jednu molitvu za pokoj duše. Vjerujem u Boga."

Iz Politikinog zabavnika, decembar 2002.

Pisca za nastanak ovog romana motiviše fasciniranost Bogorodičnom crkvom i natpisom na njoj: ANAGKN, što znači sudbina. Ove reči su skoro izbrisane od strane sveštenika, arhitekte, naroda, vremena. Poziva na čuvanje građevina stare arhitekture.

Fabula započinje 6. januara 1482. godine zvonjavom zvona na crkvi. Narod svetkuje Bogojavljenje. Gledaju predstavu tzv. moralitet čiji je autor mladić Pjer Grengoar. Opisuje se narod, njegovo sujeverje i sirov odnos prema umetnosti. Opisuje se Kvazimodo: grbav, ćorav, hrom i gluv. Njim gospodari mračni sveštenik arhiđakon Klod Frolo, koji smatra alhemiju jedinom naukom. On ga je pre šesnaest godina pronašao na ulici u kolevci. Nakaznoj bebi dao je ime Kvazimodo, što znači otprilike. Sumnja se, na osnovu jednog razgovora lokalnih jezičara, da su ciganke ukrale Esmeraldu od jedne Parižanke i mesto nje podmetnule Kvazimoda.

On je zvonar Bogorodične crkve sa kojom je i duhovno povezan. Kada je Kvazimodo po naredbi sveštenikovoj pokušao da otme prelepu igračicu, ciganku Esmeraldu, Grengoar je slučajno omeo otmičare, da bi je zatim spasio oficir Febus. Esmeralda se Grengoaru kasnije revanšira kada su ga zarobili pariski kriminalci. Oni je veoma cene i slušaju. Kvazimodo je uhvaćen i osuđen od strane gluvog sudije (“”’’gluv ispituje gluvog) na šibanje na stubu srama. Esmeralda ga sažaljeva. Ona se zaljubila u mladog i prepotentnog oficira koju ju je spasio –- Febusa. Međutim, za njega želi da se uda dobrostojeća gospođica Fler de Lis koja je ljubomorna na Esmeraldu. Na ljubavnom sastanku Febusa i Esmeralde ljubomorni arhiđakon ranjava Febusa za šta optužuju Esmeraldu. Pod mukama Esmeralda priznaje sve što se traži od nje. Optuže je da je veštica i osude na vešanje. Noć pre izvršenja kazne sveštenik izjavljuje ljubav Esmeraldi i obećava da će je spasiti ukoliko pođe za njega. Ona ga proklinje. Sutradan, pred izvršenje Kvazimodo ugrabi Esmeraldu i spasava je odnoseći u crkvu.To je tzv. utočište -– vlast ne sme da uđe u nju. Tu zločinac postaje svetinja. Svetina odobrava ovaj čin. Pokazuje se da je Kvazimodo zaljubljen u Esmeraldu (lepotica i zver). Arhiđakona obuzima satanski bes. Grbavac se prvi put suprotstavlja svešteniku braneći Esmeraldu od njegovog besa i ubija ga. Kriminalci tzv. šatrovci se oružaju da spasu Esmeraldu od nepravedne vlasti. Kvazimodo ne zna za njihove namere te im se suprotstavlja. Kralju stiže vest da se narod pobunio, te on naređuje da se narod potamani, a veštica obesi. Kvazimodo zajedno sa Esmeraldom, s kojom beži od vlasti, završava u provaliji. Posle dugo vremena u toj provaliji nalaze dva zagrljena kostura.

Kraj.

Likovi:

Kvazimodo-...Necemo ni pokusavati da opisujemo čitaocu onaj tetraedatski nos,ona usta u obliku potkovice,ono malo lijevo oko zatvoreno riđom čekinjastom obrvom,dok se desno oko potpuno gubilo pod ogromnom bradavicom,one rasturene zube,ovde-onde okrnjene kao zupci kakve tvrđave,onu nadutu usnu iznad koje je jedan od ovih zuba i9zbijao kao zub u slona,onu rakljastu bradu,a naročito lice koje je obuhvatalo sve ovo,onu mješavinu zlobe,čuđenja i tuge.Ko može,neka zamisli ovu cjelinu...cijela njegova ličnost bila je grimasa.Velika glava obrasla riđom kosom;između ramena ogromna grba,zbog koje su grudi bile ispupčene;noge,sastavljene tako neobično da su se mogle dodirivati samo koljenima,kad se pogledaju sprijeda izgledale su kao dva polumjeseca,dva srpa čije su drške sastavljene;stopala velika,ruke nezgrapne;i pored sve ove rugobe,neka užasna snaga,okretnost i odvažnost;neobičan izuzetak su vječitog pravila;po kome snaga kao i ljepota proizilaze iz sklada.Takav biješe papa,koga su lude izabrale sebi...Rekao bi čovjek da vidi pred sobom džina,koji je razbijen pa rđavo slijepljen.(Ako ste očekivali psihološku analizu,grdno ste se prevarili.)

ESMERALDA

Esmeralda-ta riječ imala je čarobno  dejstvo... Ona nije bila velika,ali je izgledala velika,tako je bila vitka stasa.Bila je crnomanjasta,ali je čovjek mogao pogoditi da je danju njena koža morala imati onaj lijepi pozlaćeni sjaj Andaluskinja i Rimljanki.I nožica je u nje bila andaluska,jer joj je u isto vrijeme bilo i tijesno i ugodno u ukusnoj obući.Ona je igrala,okretala se,vrtila se kao vihor na jednom starom persijskom ćilimu,koji joj nemarno biješe bačen pod noge;i kad god bi u okretanju njeno divno lice prošlo poredvas,njene krupne crne oči obasjale bi vas munjom...Njen glas je bio kao i njena igra,kao i njena ljepota.To je bilo nešto neobjašnjivo ljupko nešto čisto, zvučno, vazdušasto, krilato tako reći...njeno lijepo lice pratila je s neobičnom pokretnošću sve fantazije njene pjesme, od najrazuzdanijeg nadahnuća do najčednije dostojanstvenosti.Rekao bi čovjek čas da je luda,čas da je kraljica...

KLOD FROLO-arhiđakon,lice ozbiljno,mirno i mračno,izgledalo je kao da taj čovjek nije imao više od 35 godina;međutim bio je sasvim ćelav;jedva je sa strane imao nekoliko rijetkih pramenovarijetke i već sijede kose,na njegovom širokom i visokom čelu bijehu se počele pojavljivati bore,ali u u njegovim upalim očima ogledao se bujan život,duboka strast.
FEBUS-konjanik gromkog glasa,kapetan kraljevih strijelaca,pružan od glave do pete,s mačem u ruci,bio je kapetan voda kraljeve garde;izabranik Esmeraldinog srca..