Viljem Šekspir

Po mudrosti Nestor; po genijalnosti Sokrat; po umjetnosti Vergilije. Zemlja pokriva, narod tuguje, a Olimp ga ima."

Viljem Šekspir (William Shakespeare) rođen je 1564. god. u Stratfordu na Evonu, kao treće i najstarije muško dijete od osmero djece Džona i Marije Šekspir, rođene Arden.

Obrazovanje Šekspira, u odnosu na druge savremenike, nije bilo veliko. Vjerovatno je osnovna znanja stekao u mjesnoj školi, gdje je bilo dobrih učitelja humanističkih nauka, no misli se da ovu školu nije završio jer je morao da pomaže ocu kad su poslovi pošli rđavo. U 18. godini oženio se Anom Hatevej i stekao troje djece. Nakon njezine smrti odlazi u London.



Sa dolaskom u London počinje njegovo vezivanje za pozorište; do kraja života ono će biti njegov hljeb i njegova opsesija. Prvo je postao glumac, a zatim i onaj koji dotjeruje tuđe tekstove, što mu je omogućilo da upozna tehniku dramskog pisanja i dalo ideje da i sam piše. Učestvovao je u stvaranju pozorišta Glob. Njegov književni rad obuhvata 20 godina (1592-1612) . Za to vrijeme napisao je knjigu sa 154 soneta, 2 narativne poeme i 36 drama.

Veoma cijenjen kao dramski pisac, član najbolje pozorišne družine u Londonu, i suvlasnik pozorišta koje je svakog dana sem nedjelje davalo predstave, Šekspir je, u vidu nagrade, stekao lep imetak i 1612. povukao se u svoj rodni gradić. Živio je još četiri godine, u miru, u krugu svoje porodice, u novoj kući koju je pre toga kupio, a pokatkad su mu dolazili drugovi, pjesnici i glumci iz Londona. Umro je tu, u Stratfordu, 1616, u 53-oj godini života, i sahranjen je u mjesnoj crkvi Sv. Trojice, u blizini oltara. Iznad groba postavljena je, 1623., spomen-bista, sa latinskim natpisom: " Po mudrosti Nestor; po genijelnosti Sokrat; po umjetnosti Vergilije. Zemlja pokriva, narod tuguje, a Olimp ga ima."

Književni rad Šekspira obuhvata dvadeset godina, približno od 1592. do 1612; za to vrijeme napisao je dvije velike narativne poeme, Veneru i Adona (1593) i Otmicu Lukrecije(1594), zbirku od 154 soneta(1609) i 36 drama ( komedija, istorija i tragedija).

U prvom razdoblju, približno od 1594-94, Šekspir prepravlja za pozornicu stara djela, naročito istorijeske hronike, ali i piše prve samostalne drame, komedije: Komedija pometnja, Ukroćena goropadnica, Dva plemića iz Verone i Uzaludan trud ljubavi; istorijeske drame: Henrik VI ( tri dijela) i Ričard III; i tragedije: Tit Andronik i Romeo i Đulijeta. Po književnom kritičaru i istoričaru E. Daudenu, ovo je period ''u radionici'', to je doba ''učenja i gledanja'', a pjesnik je ''vrijedan, ali i veseo i hrabar učenik''.

Drugom razdoblju, od 1595-1600, pripadaju velike i vedre komedije: San ljetnje noći, Mletački trgovac , Mnogo vike ni oko šta, Kako vam drago , Bogojavljenska noć i Vesele žene vindzorske; istorije: Ričard II, Kralj Džon, Henrik IV( dva dijela) i Henrik V. Dauden naziva ovaj period ''u svijetu'' , jer ''Šekspirova uobrazilja počinje da zahvata iz stvarnog života, da razumijeva svijet i ljude u njemu'', a njegovo djelo postaje ''snažno i jedro''.

Treće razdoblje, od 1601-1608, ističe se dubokim sumorom i osjećanjem tragičnosti života, koji prelazi u istinsko očajanje i ogorčen pesimizam; tu spadaju velike tragedije:Julije Cezar, Hamlet, Otelo, Kralj Lir, Makbet, Antonije i Kleopatra, Kariolan i Timon Atinjanin; isto tako, i satirična komedija Triol i Kresida, i dve mračne komedije, Sve je dobro što se dobro svrši i Mjera za mjeru. Ovaj period Deuden naziva ''iz dubina'' i kaže da pjesnik sada ispituje ''najmračnije i najtužnije strane ljudskog srca'' i ''proučava veliku tajnu zla''.

Četvrto razdoblje, od 1609-1612, nazvano ''romantično'' ''poslednje'', sadrži tragikomedije ili romantične drame: Simbelin, Zimska bajka, Bura ( Perikle?) i romantičnu istoriju HenrikVIII. Dauden je ovo razdoblje opisao ''na visinama'', jer Šekspir je sada iz meteža i muke poslovanja, iz mraka i tragične misterije, iz mjesta okruženih užasom i zločinom, posredstvom snage ljubavi, dostigao čiste i vedre visine.